Simplex folders


	Simplex-folders (1920 tot 1953)
	Van Simplex is in archieven zoals de bibliotheek van fietsmuseum Velorama en ook bij verzamelaars relatief veel oud foldermateriaal te vinden. Dat is natuurlijk niet verwonderlijk: Simplex was decennialang een van de grootste rijwielfabrikanten van Nederland en de meeste folders werden dan ook in een verhoudingsgewijs grote oplage gedrukt. Zoals bij alle fietsmerken van naam is aan de oude Simplex-folders veel zorg besteed. De voorkant van de folders was vaak een uiting van wat Simplex in het desbetreffende jaar voor nieuws te melden had - iets wat Simplex naar mijn idee vaker deed dan de concurrentie. Dat maakt het interessant om deze afbeeldingen eens op een rij te zetten. Voor het hier volgende overzicht heb ik me beperkt tot het tijdvak 1920 t/m 1953. Uit deze periode zijn veel maar niet alle jaargangen beschikbaar. De beschrijving kan dan ook niet volledig zijn.
	Simplex-folders van 1920, 1922 en 1924 (bovenste rij v.l.n.r.) en van 1925, 1928 en 1929 (onderste rij v.l.n.r.)
	Begin jaren twintig was de voorkant van de folders sober uitgevoerd, zoals dat ook bij kleinere fabrikanten gebruikelijk was. In de jaren 1924 t/m 1929 zien we daarentegen een serie tekeningen van dames op een fiets. Hoewel dit motief algemeen in oude fietsfolders niet ongebruikelijk is, is het toch opvallend dat Simplex er zo veel nadruk op legde. In de jaren dertig kwam meer afwisseling in de vormgeving van de folders. In die periode veranderde in de gehele rijwielbranche qua modellen veel meer dan in de decennia daarvoor. Het thema van de Simplex-folders was dan ook vaak een nieuwigheid in het eigen fietsengamma.

Het omslag van de folder van 1930 is in vergelijking met eerdere jaren van bijna elke vorm van decoratie ontdaan. Het is een typisch voorbeeld van de nieuwe vormgevingstrend waarin werd gestreefd naar soberheid en functionaliteit.

Het baanbrekende nieuws van 1931 was, dat Simplex-fietsen vanaf dat jaar ook in verchroomde uitvoering verkrijgbaar waren. Simplex liet daarvoor een wel heel opvallende folder met een glanzende, gemetalliseerde kaft drukken.

In de folder van 1932 staan geen bijzonderheden vermeld, zodat men bij Simplex nog een keer op de "vrouwenserie" uit de jaren twintig teruggreep, maar nu wat soberder met alleen een gemarmerde achtergrond.

Voorop de folder van 1934, die anders dan zijn voorgangers in liggend formaat werd uitgegeven, wordt met grote letters naar de Simplex Cycloïde-lagerconstructie verwezen. Nieuw waren deze, bij de luxe modellen van Simplex toegepaste lagers natuurlijk niet. Simplex maakte ze op dat moment al 25 jaar - een jubileum, maar ook dat was niet de reden waarom men voor deze voorkant had gekozen. Aanleiding was de economische crisis: om de fietsenverkoop op peil te houden werd "de bekende Simplex-Cycloïde-constructie, welke vroeger bijna uitsluitend bij het duurdere model der Simplex-rijwielen werd toegepast, thans in bijna alle modellen onzer rijwielen ingebouwd", zoals het jaarverslag 1933-1934 van Simplex vermeldt.

In 1935 sierde een nieuw model de folder: de Simplex Cycloïde met kruisframe. Kruisframefietsen werden toen al jaren door een aantal andere fabrikanten aangeboden. Het model van Simplex was een kopie van de oude Engelse voorloper Centaur en later Humber.

De Simplex-folder van 1936 refereert opnieuw aan het kruisframe-model. Opvallende nieuwe modellen staan er niet in. Wel siert de typische Simplex-"S" vanaf nu voor een aantal jaren elke voorpagina van de folders.

In 1937 introduceerde Simplex twee nieuwe fietstypes: een sportfiets (een heren- en een damesmodel) en een tandem. Simplex volgde daarmee de trends van dat moment.

De folders van 1938 (links) en 1939 (rechts) hebben een nieuw, smal formaat. Aan het fietsengamma veranderde in die jaren niets wezenlijks.

Door de oorlog en de naoorlogse schaarste verschenen in Nederland tussen ca. 1941 en 1950 geen of vrijwel geen fietsenfolders met de omvang en de vormgeving zoals die in de jaren dertig gebruikelijk waren. De fabrikanten volstonden met prijslijsten zonder afbeeldingen.

In 1951 en 1952 verspreidde Simplex weer folders in liggend formaat en met een meer algemene voorkant. Nieuwe modellen waren er in die jaren wel - bijvoorbeeld het Simplex hulpmotorrijwiel van 1951 - maar die haalden niet de voorpagina. Het grote nieuws van 1952 was de opening van de nieuwe Simplex-fabriek aan de Pilotenstraat in Amsterdam, bijna gelijktijdig met het verschijnen van de folder voor 1952. Het fabrieksgebouw staat dan ook op de eerste pagina binnenin de folder afgebeeld.

Simplex-folders 1951, 1952

Simplex-folders van 1951 en 1952

De folder van 1953 verscheen in een mooi vierkant formaat en toonde op de voorkant een sprekende hemelfoto. Op pagina 1 wordt uitgelegd:

Het zeer bijzondere karakter van de omslag van deze geïllustreerde prijscourant 1953 zal u onmiddellijk zijn opgevallen. Het ontwerp van deze omslag is geïnspireerd door de uitvinding van de Zweeffiets. Dit nieuwe gepatenteerde product brengen wij met trots, omdat wij hierdoor het publiek een rijwiel met ongekende capaciteiten kunnen aanbieden.

Simplex-folder ca. 1915, Charles Bingham

Ten slotte nog een bijzondere folder die buiten de hier behandelde periode valt: de Simplex-folder van ca. 1915. Op de voorkant is een motorrijder van gevorderde leeftijd te zien die door de ongerepte natuur rijdt. Dit plaatje blijkt maar ten dele aan de fantasie van de tekenaar ontsproten. Op de hierboven weergegeven foto van twee motorrijders staat links dezelfde persoon als op het omslag van de folder. Het is P. Niemann, de Simplex-bedrijfsleider die met name voor de ontwikkeling van de Simplex-motoren veel werk heeft verricht. Rechts van hem is J. Ferwerda uit Amsterdam afgebeeld, 1e commissaris van de KNMV.

Met dank aan Oscar Casander, Paul Goossens en aan R.W. Leeuwenberg voor de foto van P. Niemann

Last update: 21-11-2017